Hoe de prijs van elektriciteit wordt bepaald: ‘spread’ uitgelegd

Elektriciteit wordt op verschillende manieren opgewekt. Op CO₂-vrije wijze met zon, wind en water, met kerncentrales, maar ook nog steeds met fossiele energie: kolen en gas. Deze kolen- en gascentrales hebben te maken met een kostprijs. Er moet immers brandstof worden ingekocht; de kolen en het gas. Daarnaast zijn er nog zaken als onderhoud en personeelskosten. De elektriciteit levert voor de centrale natuurlijk ook geld op. Het verschil tussen de kosten en de baten is de marge.

In de wereld van de energie noemen we dat de Spread.

Het verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van de steenkool gebruikt voor de productie van de elektriciteit heet de Dark Spread (van een kolencentrale).

Het verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van het gas heet de Spark Spread (van een gascentrale).

Houden we vervolgens bij de bepaling van de kostprijs ook rekening met de CO₂-emissiekosten die centrale moet afdragen? Dan spreken we van de Clean Dark Spread en de Clean Spark Spread.

De eigenaren van de centrales bepalen aan de hand van het verschil tussen beide Spreads welke centrales zij ‘harder laten draaien’. Die keuze wordt dus steeds weer aan de marktprijzen aangepast. Ten eerste veranderen de kolen- en gasprijs ten opzichte van elkaar. Maar ook de prijs voor de uitstoot van CO₂ varieert. Als we ons bedenken dat een kolencentrale veel meer CO₂ uitstoot dan een gascentrale, dan is duidelijk dat die CO₂-emissiekosten de keuze voor een centrale zeker kunnen beïnvloeden.

Weet overigens dat van iedere euro prijsaanpassing van de CO₂-emissiekosten, we ongeveer 60 cent terugzien in de elektriciteitsprijs:

                Prijsaanpassing CO₂ x 60% = Prijsaanpassing Elektriciteit              (in €/MWh)

In het huidige Nederlandse systeem is gas de marginale brandstof. Marginale kosten zijn de kosten die nodig zijn om een extra kWh elektriciteit te produceren. Met andere woorden, de kosten van gascentrales bepalen uiteindelijk de prijs van onze elektriciteit. Een vuistregel: vermenigvuldig de gasprijs (in €/MWh) met een factor 3 en je hebt een de prijs voor elektriciteit:

                Gasprijs x 3 = Elektriciteitsprijs                                                  (in €/MWh)

Let op: dit een indicator voor tarieven op de spotmarkt. Onder andere weersinvloeden (solar en wind) worden ook steeds bepalender voor de feitelijke prijs op de spotmarkt. Indien er namelijk veel wind of zon is, dan is gas een minder belangrijke factor in de totstandkoming van de spotprijzen. 

Hoe moet je als bedrijf omgaan met de alsmaar heftiger bewegende prijzen? Stroomkr8 kan helpen bij het kiezen van de juiste aanpak voor jouw risicobeheer. Wij laten je graag zien waar jouw kansen liggen in deze uitdagende tijden. Neem contact met ons op via: hallo@stroomkr8.nl.