Het CO2-heffingssysteem in Nederland: hoe werkt het samen met het Europese ETS?

In Nederland moeten industriële bedrijven rekening houden met zowel de nationale CO2-heffing als het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS). Dit dubbele systeem vraagt om strategisch uitstootbeheer, maar biedt ook kansen voor bedrijven die slim investeren in verduurzaming.

In dit blog bespreken we de werking van beide systemen, de verschillen tussen vrijgestelde emissierechten (ETS) en dispensatierechten (CO2-heffing), en de financiële impact voor bedrijven met enkele voorbeeldberekeningen.

• Het EU ETS is een van de meest invloedrijke CO2-marktinstrumenten wereldwijd. Binnen het ETS ontvangen bedrijven in bepaalde sectoren ‘vrije rechten’ op basis van hun historische uitstoot en benchmarks.
• Deze vrije rechten dekken een deel van de CO2-uitstoot zonder extra kosten. Bedrijven die efficiënter produceren kunnen zelfs hun overtollige rechten verhandelen, wat een extra prikkel biedt voor verduurzaming.

• Nederland heeft naast het ETS een nationale CO2-heffing geïntroduceerd. Dit heffingstarief begint bij €30,48 per ton in 2021 en stijgt jaarlijks tot €127 per ton in 2030.
• Wanneer de ETS-prijs van het voorgaande jaar (gemeten in september en oktober) lager ligt dan het Nederlandse heffingstarief, moeten bedrijven het verschil bijbetalen voor emissies boven hun dispensatierechten. Dit zorgt voor een stabiele ondergrens in de CO2-kosten en stimuleert bedrijven om hun uitstoot verder te reduceren.

• Vrije rechten (ETS): deze gratis emissierechten worden binnen het ETS-systeem verstrekt om concurrentieverstoringen te voorkomen. De toewijzing gebeurt op basis van historische emissies en Europese benchmarks.
• Dispensatierechten (CO2-heffing): deze nationale vrijstellingen geven bedrijven tijdelijk ruimte om hun uitstoot te beperken zonder direct de volledige CO2-heffing te betalen. Deze rechten zijn niet overdraagbaar naar een volgend jaar, maar kunnen binnen het belastingjaar verhandeld worden.

Onderstaande tabel toont de stijgende tarieven van de CO2-heffing, de hypothetische ETS-prijzen en de uiteindelijke kosten voor een voorbeeldbedrijf met een jaarlijkse uitstoot van 100.000 ton CO2:

Deze berekening laat zien dat, zelfs als de ETS-prijs stijgt, de kosten voor bedrijven onder de CO2-heffing blijven toenemen. Voor een bedrijf met een uitstoot van 100.000 ton CO2 kan de heffing oplopen van €548.000 in 2021 tot €2.700.000 in 2030, afhankelijk van de ETS-prijs. Deze kosten zijn een sterke stimulans voor bedrijven om te investeren in verduurzaming en efficiëntieverbeteringen.

• Hoewel de kosten voor bedrijven significant kunnen oplopen, zijn er ook manieren om deze te beheersen. Bedrijven die proactief investeren in verduurzaming, bijvoorbeeld door energie-efficiëntieprojecten, kunnen hun uitstoot verlagen en besparen op heffingen.
• Daarnaast kunnen verhandelbare dispensatierechten binnen het belastingjaar extra flexibiliteit bieden, waardoor bedrijven hun heffingskosten verder kunnen optimaliseren.

De combinatie van de Nederlandse CO2-heffing en het EU ETS legt stevige financiële druk op industriële bedrijven om hun CO2-uitstoot te verminderen. Voor bedrijven die strategisch inzetten op verduurzaming en energiebeheer, zijn er kansen om deze lasten te beperken en tegelijkertijd bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen.

Stroomkr8 biedt ondersteuning op het gebied van energie-inkoopmanagement, duurzame projecten en data-analyse om deze uitdagingen efficiënt aan te pakken.

Neem contact met ons op om je strategie te optimaliseren en zo samen aanzienlijke kostenbesparingen te realiseren.