De non firm aansluit- en transport overeenkomst

De Non Firm Aansluit- en Transportovereenkomst (NFA) is een overeenkomst tussen de aangeslotene en de netbeheerder waarin een variabel recht op transport van elektrische energie over de netten van de netbeheerder is afgesproken.

Het niet-vaste transportrecht biedt de netbeheerder de mogelijkheid om het net efficiënter te benutten door buiten de piekuren beschikbare transportcapaciteit (de dalen in de netbelasting) ter beschikking te stellen aan aangeslotenen. De NFA is dus een instrument om aangeslotenen met een flexibele transportbehoefte van transport te voorzien buiten de piekmomenten om. Het overeenkomen van een NFA is mogelijk voor zowel voor invoeders als gebruikers van elektriciteit, of combinaties daarvan. Het is daarbij noodzakelijk dat de aangeslotene die een NFA overeenkomt, een vorm van flexibiliteit te bieden heeft.

Zo kun je een NFA herkennen:

• Een NFA is een variabel recht op transport van elektrische energie.
• De NFA geldt vooralsnog voor grootverbruikers (aansluiting >3x80A) maar kan op een later moment worden uitgebreid naar kleinverbruikers.
• Het gebruik van de NFA vindt uitsluitend plaats in de dalmomenten van de netbenutting (dalen in de netbelastingskromme) en alleen wanneer de netbeheerder deze capaciteit heeft vrijgegeven.
• Een NFA kan voor bepaalde en onbepaalde tijd worden overeengekomen: de NFA kan dus door blijven bestaan nadat de congestie is opgeheven.
• De aangeslotene moet zich in een gebied bevinden waar een vooraankondiging voor congestie is gedaan.
• Zodra er voldoende ruimte op het net vrij is voor een vastrecht op transport, kan de NFA worden omgezet in een ATO met een vast transportrecht.
• Een NFA vermindert niet de ter beschikking gestelde vaste transportcapaciteit in het gebied.
• De NFA-regeling is opgenomen in de Netcode en deels in de Tarievencode en is op 1 februari 2024 gestart.

Aangeslotenen houden de mogelijkheid om een (reeds gecontracteerd) vast transportrecht te combineren met een aanvullend (volledig) flexibel transportrecht. Het staat zowel bestaande aangeslotenen als nieuwe aangeslotenen vrij om een NFA (al dan niet in combinatie met een vast transportrecht) te contracteren, als de netbeheerder de mogelijkheid tot het overeenkomen van een NFA beschikbaar stelt. In alle gevallen dient de keuze voor het type transportrecht door een aangeslotene te worden gemaakt op basis van vrijwilligheid.

Alvorens netbeheerder en aangeslotene een variabel recht op transport van elektriciteit overeenkomen informeert de netbeheerder de aangeslotene:

• Over de wijze waarop de netbeheerder de beschikbare transportcapaciteit in het desbetreffende gebied over aangeslotenen met een variabel recht op transport verdeelt;
• Over het beleid dat de netbeheerder hanteert om te voorkomen dat die aangeslotene gebruik maakt van de transportdienst buiten de tijden waarop of hoeveelheden waarvoor die door de netbeheerder is vrijgegeven en;
• Wijst de netbeheerder de aangeslotene op de risico’s die met een variabel recht op transport van elektriciteit verbonden zijn, waaronder de mogelijkheid van toekomstige aanpassingen in de van toepassing zijnde tariefstructuren en voorwaarden.

In de overeenkomst voor een variabel recht op transport, worden tenminste de volgende zaken vastgelegd:

• De omstandigheden waarin de transportdienst beschikbaar is;
• De wijze waarop bepaald wordt of en de mate waarin de transportdienst beschikbaar is;
• De wijze waarop vrijgave van de beschikbaarheid van de transportdienst door de netbeheerder wordt aangekondigd;
• De minimale aankondigingstijd van de vrijgave van de beschikbaarheid van de transportdienst;
• Dat de vrijgave van de beschikbaarheid van de transportdienst uiterlijk plaatsvindt voor de gatesluitingstijd van de day-aheadmarkt op de dag voorafgaande aan de dag waarop het beoogde transport zal plaatsvinden;
• De wijze van activering van de vrijgave van de transportdienst door de netbeheerder;
• De wijze waarop de netbeheerder de aan de aangeslotene daadwerkelijk ter beschikking gestelde transportdienst valideert;
• De looptijd van de overeenkomst;
• De wijze waarop de BRP (Balance Responsible Party) op de aansluitingen en voor zover van toepassing de BSP (Balance Service Provider) of CSP (Congestion Service Provider) worden geïnformeerd.

Hoe de NFA in de praktijk wordt vormgegeven is nog niet duidelijk. De ervaring in de praktijk moet uitwijzen wat redelijke operationele voorwaarden zijn.

Het is niet wenselijk dat een aangeslotene met een NFA-overeenkomst transport laat plaatsvinden op andere momenten dan is toegestaan in de overeenkomst. Dit zou namelijk risico’s opleveren voor de (systeem)veiligheid en betrouwbaarheid van het net. Het is aan de netbeheerder om te bepalen hoe hij het beleid invult om te handhaven dat aangeslotenen zich houden aan de voorwaarden uit de NFA. Dit kan via een technische voorziening of boetebeding. De netbeheerder heeft de mogelijkheid om één van deze twee maatregelen te hanteren. De afnemer heeft daarbij het recht om als alternatief voor het boetebeding een technische voorziening te treffen. De netbeheerder kan dus niet zowel een boetebeding als een technische voorziening vereisen.

Een NFA is geen vast recht op transport. Wanneer er sprake is van transportschaarste op het net, kan de aangeslotene met een NFA op piekmomenten worden beperkt in zijn netgebruik. Daar staat een korting op het transportafhankelijke verbruikstarief (TAVT) tegenover (zie tabel met tarieven voor het GTV per netbeherder). Deze korting wordt zo vormgegeven dat het tarief voor de tariefdrager kW-contract (gecontracteerd transportvermogen) op nul wordt gesteld.

Omdat over invoeding geen TAVT is verschuldigd, heeft de korting bij invoeding uiteraard geen effect. Voor een invoeder is het aangaan van een NFA dus vooral aantrekkelijk als hij daardoor wel in aanmerking kan komen voor transportruimte waar hij dat bij een normale firm ATO niet zo komen.

Een NFA biedt geen vast recht op transport, maar wel recht op transport op momenten dat de netbelasting dat mogelijk maakt. In het dagelijkse planningsproces van de netbeheerder maakt de netbeheerder aan de aangeslotene met een NFA vóór het sluiten van de day-ahead markt (om 12 uur voor de dag van leveren) bekend op welke momenten en ter grootte van welk vermogen transport is toegestaan.

Als de netbeheerder dit bekend heeft gemaakt, geldt het transportrecht voor het genoemde moment en ter grootte van de genoemde vermogens als ‘vast’. De aangeslotene heeft dan recht op dat transport en het is aan de aangeslotene om er gebruik van te maken of niet. Als om wat voor reden tijdens de dag blijkt dat de netbeheerder toch moet redispatchen, gelden daarvoor de normale spelregels voor alle aangeslotenen. Ook de aangeslotene met een NFA heeft recht op een vergoeding indien zijn transport wordt geredispatcht.

Een NFA is nadrukkelijk niet een soort capaciteitsbeperkingscontract (CBC). Eerder is het het tegenovergestelde van een CBC. Bij een CBC is er sprake van een vast recht op transport, maar ziet een aangeslotene op basis van een contract deels (in tijd) af van dat recht. Bij een NFA is er geen recht op transport, maar staat een netbeheerder op basis van een contract deels (in tijd) transport toe.

Vragen over de NFA? Neem contact op met collega Eric Picard.