GOTORK: een vloek of een zegen?

In de reeks van alternatieve transportrechten is in april van dit jaar de nieuwe regeling GOTORK van start gegaan. GOTORK staat voor ‘gebruik op tijd of raak het kwijt’ en is één van de laatste creatieve oplossingen van de netbeheerders om de schaarste in de transport- en distributienetten te lijf te gaan.

De regeling komt erop neer dat je (als aangeslotene) het onbenutte elektrische en gecontracteerde vermogen bij de Netbeheerder op tijd moet gebruiken. Zo niet, dan is de kans groot dat de netbeheerder het confisqueert. Bijstelling omlaag scheelt kosten maar wordt ook ervaren als een onomkeerbare stap in het beschikbare vermogen: 'opgestaan is plaats vergaan'.

Elke grootverbruiker heeft een overeenkomst met de netbeheerder voor de aansluiting en het transport van energie, de zogenaamde Aansluit- en transportovereenkomst (ATO). In de bijlage van de ATO zijn onder andere de aansluitcapaciteit en het gecontracteerde transportvermogen (GTV) vastgelegd.

De aansluitcapaciteit is het vermogen dat -ooit- door jou of voorganger is aangevraagd. Het GTV is het vermogen dat je redelijkerwijs verwacht maximaal op enig moment in het jaar op jouw aansluiting nodig te hebben. Binnen de GTV is er dan nog eens een werkelijke afname per maand.

In het verleden was verhoging van de GTV betrekkelijk eenvoudig. Het werd verhoogd als je een aanvraag bij de Netbeheerder deed of het werd automatisch verhoogd als je een overschrijding van de GTV had. Door de in de netten onstane transportschaarste is de aanpassing van de GTV geen vanzelfsprekendheid meer. Indien je in een congestiegebied bent gevestigd en de netbeheerder geen kansen ziet om het vermogensvraag te managen, dan is verhoging van de GTV zelfs niet meer mogelijk. Het is dan wachten op uitbreiding van de netten, hetgeen jaren kan duren. Geen prettig vooruitzicht als je wilt uitbreiden.

Het onbenutte transportvermogen betreft het verschil tussen het gecontracteerde transportvermogen en de werkelijke maximale afname per maand. De nieuwe regels specificeren dat als je minder dan 50% van je gecontracteerde transportvermogen op een middenspanningsnet of op een hoogspanningsnet (onder 110 kV) hebt afgenomen of meer dan 1 MW daarvan gedurende de afgelopen twaalf maanden onbenut hebt gelaten, je het risico loopt op een verlaging van de GTV.

Voor aansluitingen op hoogspanningsnetten met een spanningsniveau van 110 kV of hoger, geldt een grens van 10 MW onbenut vermogen voor mogelijke aanpassing. Daarnaast moet er, 'binnen redelijke termijn', geen zicht zijn op dat deze capaciteit ook daadwerkelijk gebruikt gaat worden.

Heb je geen uitbreidingplannen en onbenut vermogen beschikbaar? Dan is het afstaan ervan wellicht wat ongemakkelijk maar ook voordelig. Voor het aanhouden van het GTV wordt een tarief in rekening gebracht. Een verlaging van de gecontracteerde waarde lijdt derhalve tot een besparing. Stroomkr8 heeft becijferd dat de besparing kan oplopen tot enkele 10.000 euro’s per jaar.

Mocht je door de netbeheerder worden benaderd maar geen onbenut vermogen willen afstaan, stelt de netbeheerder je in de gelegenheid om te onderbouwen dat het aanhouden van het GTV nodig is en binnen welke termijn het zal worden benut. De door jou gedeelde informatie en de uitkomst van het overleg, wordt door de netbeheerder betrokken bij het bepalen of het GTV zal worden beperkt. Hiermee wordt voorkomen dat het GTV wordt verlaagd als er zicht is op het gebruik van het onbenutte deel binnen een redelijke termijn.

Je kunt hierbij bewijsstukken aanvoeren om dit nader te onderbouwen, zoals:

• Het huidig opgesteld (piek)vermogen
• Geplande uitbreidingen van het piekvermogen
• Concrete verduurzamingsplannen
• (Groei)prognoses van verwachte (elektriciteits-)productie
• Voorgenomen veranderingen in de bedrijfsvoeringen
• Concrete (uitbreidings-)plannen van de bedrijfsvoering of (productie)-installatie.

Het gaat om bestaande plannen. Het is dus verstandig om nu al te bepalen of er onbenut vermogen is en welke onderbouwing je kunt leveren.

De regeling is op 16 april jongstleden ingegaan. De netbeheerders zullen nu de nodige analyses uitvoeren en onderzoeken wie er voor GOTORK in aanmerking komt. Wij verwachten dat de eerste brieven (of e-mails) deze zomer op de mat zullen vallen.

Stroomkr8 heeft een model ontwikkeld om te bepalen of GOTORK op jouw situatie van toepassing is en wat -in hoofdlijnen- de financiële impact daarvan is.

Met het model zie je snel welke speelruimte er nu is en wat het eventueel wordt met de vaststelling van de nieuwe GTV. In een gesprek kunnen wij je nader informeren over de regeling.

Neem contact op met Stroomkr8 om snel een doorrekening te laten maken en de consequenties te bespreken.